Kto płaci prowizję pośrednikowi? Kompletny przewodnik dla sprzedających i kupujących nieruchomości

Kwestia wynagrodzenia pośrednika w obrocie nieruchomościami bywa tematem wielu pytań i nieporozumień. Czy to sprzedający pokrywa koszty, czy może kupujący? A może prowizja jest dzielona między obie strony? W tym artykule przybliżę różne modele rozliczeń prowizji pośrednika, wskażę praktyczne przykłady i odwołam się do polskiego prawa regulującego tę kwestię.

1. Kto płaci prowizję pośrednikowi? Trzy najczęstsze modele rozliczeń

Na rynku nieruchomości obowiązują trzy podstawowe modele wynagrodzenia pośredników. Każdy z nich niesie określone korzyści i obowiązki dla stron transakcji.


Model 1: Prowizję pokrywa zlecający usługę pośrednictwa (sprzedający)

To najczęściej spotykany model w Polsce, w którym sprzedający opłaca wynagrodzenie pośrednika. Wynika to z faktu, że to sprzedający zleca usługę, korzystając z wiedzy i doświadczenia profesjonalisty.

Jak wygląda typowa transakcja?

  • Sprzedający zgłasza się do biura nieruchomości z prośbą o pomoc w sprzedaży domu lub działki.
  • Pośrednik podpisuje umowę pośrednictwa, w której określa wysokość prowizji, np. 2-4% netto wartości transakcji.
  • Pośrednik przeprowadza działania marketingowe: przygotowuje profesjonalne zdjęcia, wirtualne spacery, a także promuje ofertę na portalach nieruchomości.
  • Po finalizacji sprzedaży, sprzedający wypłaca prowizję pośrednikowi na podstawie faktury.

Plusy i minusy tego modelu

  • Dla sprzedającego: Zyskuje kompleksową obsługę transakcji, ale musi pokryć koszty.
  • Dla kupującego: Nie ponosi żadnych kosztów dodatkowych.

Model 2: Prowizję płaci sprzedający i kupujący

Ten model, znany jako podział wynagrodzenia, polega na rozłożeniu kosztów prowizji między obie strony transakcji.

Jak wygląda typowa transakcja?

  • Sprzedający podpisuje umowę pośrednictwa, w której określona jest część prowizji, którą ma pokryć.
  • Kupujący także zawiera umowę z pośrednikiem, zobowiązując się do zapłaty np. 1-2% wartości transakcji.
  • Pośrednik wspiera obie strony: przygotowuje dokumentację, negocjuje warunki sprzedaży i organizuje akt notarialny.

Plusy i minusy tego modelu

  • Dla sprzedającego: Prowizja jest niższa niż w modelu pierwszym.
  • Dla kupującego: Koszty transakcji są wyższe, ale kupujący zyskuje wsparcie pośrednika, np. w analizie stanu prawnego nieruchomości.

Model 3: Prowizję płaci tylko kupujący

W tym modelu pośrednik działa na zlecenie kupującego, pomagając mu znaleźć odpowiednią nieruchomość i negocjować warunki zakupu.

Jak wygląda typowa transakcja?

  • Kupujący zgłasza się do biura nieruchomości z prośbą o pomoc w znalezieniu nieruchomości, która spełnia jego wymagania.
  • Pośrednik podpisuje umowę z kupującym, określając wysokość prowizji, np. 2-4% netto wartości transakcji.
  • Pośrednik wyszukuje oferty, organizuje prezentacje, negocjuje cenę i przygotowuje dokumentację.
  • Po zakupie nieruchomości, kupujący płaci prowizję pośrednikowi.

Plusy i minusy tego modelu

  • Dla kupującego: Zyskuje dedykowane wsparcie, ale ponosi dodatkowy koszt.
  • Dla sprzedającego: Nie musi płacić prowizji.

2. Co mówi polskie prawo o prowizji pośrednika?

Podstawa prawna

Zasady współpracy z pośrednikiem reguluje Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami

Kluczowe kwestie prawne

  1. Umowa pośrednictwa:

    • Pośrednik może pobierać wynagrodzenie od każdej ze stron transakcji, pod warunkiem, że każda ze stron podpisze osobną umowę pośrednictwa.
    • Umowa musi być zawarta na piśmie lub w formie elektronicznej, pod rygorem nieważności.
  2. Wysokość prowizji:

    • Prawo nie narzuca stawek prowizji. Wysokość wynagrodzenia jest kwestią umowną i zależy od negocjacji.
  3. Zakaz działań sprzecznych z interesem klienta:

    • Pośrednik ma obowiązek działać w dobrej wierze i zgodnie z interesem stron, które reprezentuje.

3. Jakie działania warto podjąć przed podpisaniem umowy z pośrednikiem?

  1. Zapoznaj się z umową: Dokładnie przeczytaj zapisy dotyczące wynagrodzenia, obowiązków pośrednika oraz warunków współpracy.
  2. Negocjuj warunki: Ustal wysokość prowizji oraz ewentualne dodatkowe koszty.
  3. Zwróć uwagę na transparentność: Upewnij się, że pośrednik jasno określa, od kogo pobiera prowizję i na jakich zasadach.

4. Podsumowanie

Prowizja pośrednika to istotny element każdej transakcji nieruchomości. Kluczowe jest zrozumienie, kto pokrywa ten koszt i na jakich zasadach. Bez względu na wybrany model, ważne jest, aby wszystkie warunki były jasno określone w umowie pośrednictwa.

Wezwanie do działania

Chcesz dowiedzieć się więcej o współpracy z pośrednikiem? Przeczytaj inne artykuły na moim blogu, gdzie znajdziesz praktyczne wskazówki, które pomogą Ci odnaleźć się na rynku nieruchomości.

Pamiętaj – dobrze poinformowany klient to zadowolony klient. Zadaj pytania i śmiało kontaktuj się z pośrednikiem, który z chęcią rozwieje wszelkie wątpliwości.